Γενικά
Σύμφωνα με τους άξονες του έργου, A2UFood, βασικό μέλημα σε κάθε ερευνητικό πρόγραμμα με περιβαλλοντικές διαστάσεις αποτελεί το να περιλαμβάνονται και άξονες δράσεις περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Σε αυτό το πλαίσιο και αποδεχόμενοι την άποψη ότι ο γενικός στόχος της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης είναι η διαμόρφωση κριτικά σκεπτόμενων πολιτών αναπτύχθηκαν δραστηριότητες οι οποίες βασίζονται στις αρχές της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και ελήφθησαν υπ’ όψιν στο εκπαιδευτικό υλικό (ebook) όπως:
- οι διαδικασίες ενθάρρυνσης της πρωτοβουλίας των συμμετεχόντων,
- η χρήση συμμετοχικών και ενεργών διδακτικών τεχνικών,
- η συνεργατική μάθηση που ενθαρρύνει την ενεργό συμμετοχή και αλληλόδραση των μελών των ομάδων εργασίας, αλλά και των ομάδων μεταξύ τους,
- η βιωματική και ανακαλυπτική μάθηση,
- η διεπιστημονική και διαθεματική προσέγγιση των επιμέρους θεμάτων και
- η δημιουργική και ελεύθερη έκφραση.
Επομένως, μέσω της αξιοποίησης των προαναφερόμενων αρχών, επιδιώκεται οι συμμετέχοντες να καταστούν ικανοί να διερευνούν τα αίτια των προβλημάτων της διαχείρισης των τροφίμων και των αποβλήτων αυτών και να επαναπροσδιορίζουν τις προσωπικές επιλογές τους στην κατεύθυνση της επίλυσης τους αντιλαμβανόμενοι και τις κοινωνικές και οικονομικές διαστάσεις τους.
Στόχοι
Το εκπαιδευτικό υλικό, που περιλαμβάνει το βιβλίο, στοχεύει στη διαμόρφωση ενός γόνιμου πεδίου προβληματισμού και κριτικής σκέψης ως προς το ζήτημα της απώλειας/σπατάλης τροφίμων. Η αλληλεπίδραση ανάμεσα στους εκπαιδευόμενους και η ενεργός συμμετοχή τους θεωρούνται απαραίτητες προϋποθέσεις για την εκπλήρωση του στόχου αυτού. Για το λόγο αυτό η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε είναι αυτή της βιωματικής και συμμετοχικής εκπαίδευσης αντί της παραγωγής ενός εκτεταμένου επιστημονικού και ενημερωτικού κειμένου. Στο πλαίσιο αυτό προτάχθηκαν δραστηριότητες που αφορούν τη δυναμική της ομάδας, όπως η δραστηριότητα γνωριμίας («Η τρίλιζα της υπερβολής και της σπατάλης») και δύο δραστηριότητες για το χωρισμό ομάδων σε δυάδες και τετράδες («Ποιος τρώει τι» και «Βρες το άλλο της μισό»). Όλες οι παραπάνω δραστηριότητες έχουν περιεχόμενο συναφές με τη θεματολογία του εκπαιδευτικού υλικού, προκειμένου να εισάγουν τους εκπαιδευόμενους στο υπό διαπραγμάτευση θέμα.
Ως πολίτες, σπάνια κατανοούμε το ειδικό βάρος των προσωπικών μας επιλογών και τις συνέπειες που αυτές μπορεί να έχουν. Για το λόγο αυτό ξεκινάμε με τη διερεύνηση των προσωπικών επιλογών σε σχέση με το ζήτημα («Τροφή για πέταμα; Τροφή για σκέψη»). Μετά την προβολή επιλεγμένων αποσπασμάτων βίντεο οι εκπαιδευόμενοι καλούνται να αναστοχαστούν τις επιλογές – συμπεριφορές τους και να κατανοήσουν μέσα από δύο μελέτες περίπτωσης την αλληλεξάρτηση που υπάρχει ανάμεσα στις προσωπικές επιλογές και στις συνέπειες τους σε άλλες κοινωνίες.
Η επόμενη δραστηριότητα («Μετράνε μέρες…») έχει ως στόχο τη διαμόρφωση του ενημερωμένου και κριτικά σκεπτόμενου καταναλωτή αναφορικά:
α) με την ανάπτυξη της ικανότητας του καταναλωτή να διαβάσει κριτικά τις πληροφορίες της κάθε ετικέτας που αφορούν τις αναγραφόμενες ημερομηνίες ανάλωσης και να κάνει τη διάκριση μεταξύ των δύο κατηγοριών και
β) με τον προβληματισμό για τη διαχείριση των κοντόληκτων προϊόντων σε επίπεδο νοικοκυριού και σε επίπεδο εταιρικής πολιτικής.
Στη συνέχεια εξετάζεται ο ρόλος της διαφήμισης στην κατανάλωση τροφίμων ο οποίος θεωρείται κεντρικός. Για το λόγο αυτό η δραστηριότητα «Σκέψου να μην ήταν η μέρα μου» πραγματεύεται το ρόλο της στην προώθηση των τροφίμων και τη διασύνδεση της παραγωγής και διακίνησης τους με την καταπάτηση βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το ζήτημα της κατανάλωσης των τροφίμων συνεχίζεται με τη δραστηριότητα «Δεν είναι για πέταμα κι ας μη τα τρώω» η οποία επικεντρώνει στη διάθεση και διαχείριση αποβλήτων τροφίμων σε τρία επίπεδα: Νοικοκυριού – Τοπικής Αυτοδιοίκησης – Κεντρικής διοίκησης.
Η διερεύνηση της απώλειας τροφίμων σε επίπεδο κατανάλωσης ολοκληρώνεται με τη δραστηριότητα «Ιστορίες μέσα από το ψυγείο». Δεδομένου ότι περίπου το 1/3 των τροφίμων καταλήγει στον κάδο απορριμμάτων, η διατήρηση των τροφίμων που δεν καταναλώνονται άμεσα είναι μία δυνατότητα που συμβάλλει σημαντικά στην πρόληψη της απώλειας ή/και σπατάλης τους. Ο εννοιολογικός πυρήνας της δραστηριότητας είναι η εξέλιξη του συγκεκριμένου τεχνολογικού μέσου συντήρησης/ψύξης και της δυνατότητας για αύξηση της διάρκειας ζωής των τροφίμων και, ως εκ τούτου, για περιορισμό της πιθανής απώλειάς τους.
Η τελευταία ενότητα δραστηριοτήτων («Η απώλεια τροφίμων μας αφορά όλους, αλλά για διαφορετικούς λόγους») εστιάζει στην ανάδειξη της πολυπλοκότητας του ζητήματος της απώλειας τροφίμων και στα διαφορετικά αίτια τα οποία μπορεί να οδηγούν σε αυτό σε διαφορετικά κοινωνικά πλαίσια. Οι εν λόγω δραστηριότητες κλιμακώνονται σε μια διδακτική αλληλουχία ξεκινώντας από μια κινητική δραστηριότητα ενσυναίσθησης κατά την οποία μπαίνουν τα πρώτα ερωτηματικά και συνεχίζονται με δραστηριότητες διερεύνησης των αιτίων και των λύσεων για το ζήτημα της απώλειας της τροφής σε διαφορετικές κοινωνίες και σε διαφορετικά στάδια της παραγωγής των τροφίμων.
Λήψη του e-book: πατήστε εδώ
